Zielona herbata pochodzi z Chin, skąd rozpowszechniła się na inne kraje Azji, począwszy od Japonii, aż po Środkowy Wschód. Obecnie zielona herbata coraz bardziej zagościła na stołach w Stanach i Europie. Przypisuje się jej wiele właściwości prozdrowotnych.
Co zawiera zielona herbata?
Zielona herbata posiada bardzo bogaty skład. Zawiera związki garbnikowe, alkaloidy (teofinę, teobrominę), związki purynowe, lecytyna, kumaryny, witaminy B1, B2, B5, K, PP oraz liczne związki mineralne zawierające wapń, magnez, żelazo, sód, fosfor, miedź, fluor, mangan, krzem i jod oraz barwniki: chlorofil, ksantofil, karoten, tealawinę i tearubiginę. Zawiera również olejki eteryczne, aminokwasy, witaminy: C, E, K i sole mineralne.
Zielona herbata – gatunki
Gatunki zielonej herbaty różnią się między sobą:
- wyglądem liści
- kolorem naparu
- smakiem
- zapachem
- zawartością kofeiny
Jakość herbaty zależy od:
- pory roku i pory dnia podczas zbioru
- wieku zbieranych liści
- sposobu ich zwijania
- rejonu, w którym jest zbierana (strefa klimatyczna)
Najdroższe gatunki zielonych herbat pochodzą z liści zbieranych o świcie i zroszonych poranną rosą. Ludzie wychodzą na zbiór w nocy, aby tuż o świcie zebrać najbardziej cenne i najdroższe gatunki herbat (nawet 2000 $/kg).
Najpopularniejsze zielone herbaty pochodzą z Chin i Japonii. W Chinach zbierane są one w 18 regionach, np. Syczuan, Yunnan, Anhui, Fujian, Hunan i Zhejiang. Te wywodzące się z Kraju Kwitnącej Wiśni uprawiane są na wyspach Kiusiu i Sikoku oraz w środkowej partii wyspy Honsiu. Poza tym zielona herbata jest uprawiania także w Indiach, Kenii, na Sri Lance, w Indonezji, Turcji, Wietnamie, Argentynie i Iranie.
Oto kilka z popularniejszych gatunków:
✓ Sencha – zbierana jest między latem a zimą, liście pochodzą ze 4 lub 5 zbioru. Jesienna odmiana jest robiona z gałązek owocu herbaty.
✓ Kukicha – zerwana z 3 liśćmi i 1 pączkiem herbaty.
✓ Matcha ma postać zielonego pudru.
✓ Bancha posiada obniżoną zawartość teiny, dlatego idealnie nadaje się do spożywania przez dzieci.
✓ Genmaicha – herbata brązowo-ryżowa.
✓ Hōjicha prażona jest nad węglem drzewnym.
Sztuka parzenia zielonej herbaty
Każda odmiana zielonej herbaty ma swoje wymogi co do parzenia, tzn. jaką ilość należy dać na filiżankę, jaka jest najbardziej optymalna temperatura i czas parzenia. Zielonej herbaty nie należy zalewać wrzątkiem. Zbyt wysoka temperatura wody powoduje, że staje się gorzka i cierpka w smaku, nabiera mętnego koloru. Dlatego liście zielonej herbaty najlepiej zalać wodą o temp. ok. 75-90 stopni.
Czas parzenia powinien wynosić około 3-4 minut. Pamiętajmy, iż czas parzenia zależy od wielkości i jakości liści.
Herbatę zieloną możną zaparzać ją dwu- lub trzykrotnie, za każdym razem otrzymamy nowy smak. Według chińskiej tradycji po pierwszym zaparzeniu (w temp. ok. 90 stopni) herbatę należy wylać, a pić dopiero zaparzoną ponownie w temp.ok. 60-85 stopni. Zakłada się, iż pierwsze zaparzenie obmywa liście ze wszelkich toksyn, a dopiero kolejne parzenie oddaje jej prawdziwy aromat i smak.
Zielona herbata z pozycji Medycyny Chińskiej
Natura – termika, smak:
- gorzka
- chłodna
- nietoksyczna
Zielona herbata leczy:
- świąd
- zatrzymanie moczu
- oczyszcza śluz
- gasi pragnienie
- oczyszcza wewnętrzne gorąco (czyli nie jest dla zmarzluchów)
- łagodzi zmęczenie
Gorzkie herbaty poruszają qi w dół, dlatego też lepiej się po nich wypróżniamy. Jednak na dłuższą metę nie jest to wskazany sposób załatwiania problemów z zaparciami. Ze względu na swoją chłodną termikę i gorzki smak dobrze ją łączyć z innymi produktami np. z:
- owocem derenia
- świeżym imbirem
- białą częścią łodygi siedmiolatki
Jednak doraźnie warto ją stosować np. przy zastojach pokarmowych, przejedzeniu się, gdyż porusza zastój pokarmowy i porusza qi w dół. Ze względu na swoją chłodną termikę nie jest wskazana dla osób mocno wychłodzonych (zimne ręce i stopy). Takie osoby powinny unikać herbaty zielonej w okresie chłodów, jedynie podczas upałów w lecie można sobie ją popijać zamiast zimnej wody. Jeśli już osoby wychłodzone chcą od czasu do czasu wypić zieloną herbatę, wskazane, aby zawierała dodatkowo coś rozgrzewającego np. imbir. Można też kupić gotowe herbatki z prażonym ryżem, a prażenie “podwyższa” termikę produktu, staje się cieplejszy. Takie kompozycje sprawdzą się tez doskonale przy przejedzeniu się.
Natomiast osoby, które mają w sobie dużo gorąca, czyli nie potrzebują rękawiczek w zimie, twarz mają czerwoną, są wybuchowe, mają uderzenia gorąca, jak najbardziej mogą spożywać zieloną herbatę i czerpać korzyści z jej doskonałych właściwości. W pośredni sposób leczy także choroby skóry, których przyczyną najczęściej (nie zawsze) jest wewnętrzne gorąco organizmu. Łagodzi też dolegliwości poalkoholowe.
Działanie zielonej herbaty
- poprawia krążenie krwi
- stymuluje jasność umysłu
- eliminuje z organizmu alkohol, tłuszcze i nikotynę
- wspomaga odporność
- przyspiesza metabolizm
- oczyszcza i wzmacnia skórę
- zapobiega anemii
- oczyszcza mocz i ułatwia wydalanie moczu
- wspomaga trawienie
- przeciwdziała skutkom upału
- łagodzi dolegliwości stawów
- oczyszcza z żółci
- usuwa zmęczenie i depresję
- uspokaja ducha
- oczyszcza wzrok
- oczyszcza stwardnienia
- gasi pragnienie
- oczyszcza gorąco
- rozprasza letnie gorąco
- odtruwa z toksyn
- łagodzi kwasy żołądkowe
- łagodzi dolegliwości poalkoholowe
- ułatwia trawienie tłuszczu
- kieruje qi w dół
- kieruje wodę w dół
- wspiera perystaltykę jelit
- leczy dyzenterię
- rozpuszcza gęsty śluz
- wycisza wiatr
- wzmacnia zęby
- łagodzi ból w nadbrzuszu
- leczy grzybicę skóry
- zwalcza głód
- zwiększa qi
- wspiera długowieczność
- inne np dym z palonych liści herbaty dla odstraszania owadów
Domowe kosmetyki z zielonej herbaty
Tonik
- 1 łyżeczka liści zielonej herbaty
- 1 szklanka gorącej wody (około 80 stopni)
Zalać wodą liście zielonej herbaty, parzyć około 3 minut. Odcedzić, przelać do buteleczki i trzymać w lodówce. Tonik ma działanie przeciwzapalne, nawilżające, łagodzące.
Kompres dla oczu
Namoczyć płatki kosmetyczne w ostudzonym wywarze zielonej herbaty. Nałożyć na powieki i trzymać przez 15 minut. Kompres zmniejsza opuchliznę, łagodzi objawy zmęczenia, wygładza drobne zmarszczki wokół oczu.
Płukanka do włosów
- 3 łyżeczki liści zielonej herbaty
- 1 litr gorącej wody (niewrzącej)
Zalać liście zielonej herbaty i parzyć przez godzinę. Odcedzić. Po umyciu włosów szamponem spłukać miksturą z zielonej herbaty. Płukanka z zielonej herbaty chroni włosy przed zanieczyszczeniami oraz sprawia, że są zdrowe i lśniące.
Podobno regularne picie zielonej herbaty wspomaga leczenie 60 schorzeń.
