Stojąc przy sklepowej półce, pewnie nie raz zastanawiałeś się, jaki olej wybrać? Aby odpowiedzieć sobie na to pytanie, musisz przede wszystkim wiedzieć jakie składniki olejów roślinnych są tak cenne dla naszego zdrowia? Są to niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe – NNKT. Kwasy te dzielimy na 2 grupy: omega-3 i omega-6
Jakie funkcje w organizmie pełnią NNKT?
- Zwiększają przepływ krwi przez nasze naczynia krwionośne (żyły, tętnice)
- Zwiększają siłę skurczu serca
- Transportują tłuszcze we krwi
- Łączą się z cholesterolem i pomagają obniżyć jego poziom we krwi
- Zapobiegają powstawaniu zakrzepów (miażdżyca)
- Budują błony komórkowe
- Zapobiegają nadciśnieniu
Bez NNKT nasz organizm nie może prawidłowo funkcjonować!
Stosunek kwasów NNKT dostarczonych z pożywieniem nie powinien przekraczać:
| omega-6 : omega-3 |
| 4 : 1 |
Taki stosunek pozwala na prawidłowe funkcjonowanie organizmu.
Dlatego właśnie należy spożywać oleje roślinne – ALE JAKIE?
- Okazuje się, że świetnym olejem roślinnym jest olej rzepakowy. Naukowcy dowiedli, iż zawiera on 10-12 razy więcej kwasów omega-3 niż tak wychwalana oliwa z oliwek. Nadaje się zarówno do sałataek jak i smażenia. Również stosunek kwasów omega-6 : omega-3 w oleju rzepakowym jest idealny dla naszego organizmu, gdyż wynosi 7:1. Zawiera kwas α-linolenowy, który jest prekursorem do powstania w naszym organizmie dwóch najistotniejszych z kwasów omega-3: dokozaheksaenowego i eikozapentaenowego.
- Na rynku dostępny jest również olej lniany, który zawiera trochę więcej kwasów omega-3, jednak ma krótki termin przydatności do spożycia – ok. 3 miesiące. Ale ma idealne proporcje, bo 4: 1 i nadaje się tylko do sałatek lub bezpośredniego spożycia. Bardzo często ten olej stosowany jest w dietach nowotworowych. A najlepsza jego odmiana, czyli olej lniany budwigowy można kupić w sklepach ze zdrową żywością. Należy go przechowywać w lodówce i zwykle w ciągu miesiąca należy go spożyć.
- Olej rydzowy ma także idealne proporcje Omega 3 : Omega 6, bo 4 : 1. Atutem jest dłuższy termin ważności zwykle do 6 m-cy. Nie nadaje się do smażenia, tylko do spożycia na “surowo”.
- Oliwka z oliwek znana wszystkim zawiera dużo Omega 3, ale nie ma już tak idealnych proporcji. Jednak nadaje się do smażenia i oczywiście do sałatek.
- Mniejszą sławą powinien cieszyć się olej słonecznikowy, gdyż stosunek kwasów omega-6 : omega-3 wynosi w nim aż 136 : 1, co, jak wcześniej pisaliśmy, znacznie odbiega od ideału i zaburza równowagę w organizmie.
Spożywajmy zatem oleje roślinne, najlepiej w postaci surowej jako dodatek do sałatek, surówek czy musli, a jeśli już musimy smażyć, to wyłącznie na oleju rzepakowym;)
Ważne, aby oleje były tłoczone na zimno i przechowywane w ciemnych butelkach.
NNKT – DOBRE Z NATURY!
NNKT, czyli niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, jak sama nazwa wskazuje, są niezbędne dla naszego organizmu i nie potrafi on sam ich produkować. Dzielimy je na omega-6 i omega-3. Firmy farmaceutyczne proponują nam szereg suplementów zawierających NNKT. Pamiętajmy jednak, że do końca nie znamy przyswajalności z tych środków, a spożywanie z pokarmem na pewno ma większą przyswajalność – jak wszystko, co naturalne! Wybierajmy zatem naturalne źródła NNKT!
Przypomnijmy w skrócie rolę kwasów NNKT:
| Rola kwasów omega-3, na co wpływają? | Rola kwasów omega-6, na co wpływają? |
| Układ krążenia i serce, obniżanie poziomu cholesterolu | Pozytywnie na skórę i wzrost włosów |
| Prawidłowa praca układu nerwowego, wzrok | Wpływ układ kostny |
| Prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego, funkcje nerek | Wpływ na funkcje rozrodcze |
| Przeciwrakowo | Prawidłowy metabolizm w organizmie |
Naturalne źródła NNKT:
| źródła omega-3: | źródła omega-6 |
| Przede wszystkim ryby: łosoś (najwięcej), tuńczyk,makrela | Oleje roślinne, gł: słonecznikowy (najwięcej), kukurydziany, z pestek winogron |
| sardynki, skorupiaki | Drób, jaja |
| Tofu, migdały, orzechy włoskie | Awokado |
| Olej lniany, arachidowy, rzepakowy | Płatki zbożowe (np. kukurydziane) |
Pamiętajmy, że bardzo ważny dla naszego zdrowia jest stosunek kwasów NNKT, który powinien wynosić:
| omega-6 : omega-3 |
| 4 : 1 |
Nadwyżka kwasów omega-6 w organizmie w stosunku do omega-3 może powodować stany zapalne, które wygaszają kwasy omega-3.
Dieta przeciętnego Kowalskiego najczęściej zaspokaja, a nawet wielokrotnie przekracza zapotrzebowanie na kwasy omega-6. Dlatego też warto skupić uwagę i wprowadzić do codziennej diety olej rzepakowy, olej rydzowy, olej lniany oraz ryby, bogate w omega-3, które hamują szkodliwe działanie nadmiaru kwasów omega-6.
Niedobór, bądź zły stosunek kwasów omega-3 i omega-6 może przejawiać się ogólnym złym samopoczuciem, problemami ze skórą czy włosami, a w konsekwencji do poważnych chorób, choćby miażdżycy czy nadciśnienia!
Pamiętajmy zatem o NNKT w diecie, aby czuć się i wyglądać zdrowo każdego dnia;)
