Odżywianie zgodnie z porami roku – jesień

Jednym z filarów dietetyki Tradycyjnej Medycyny Chińskiej jest odżywianie zgodnie z porami roku, na jesień, zimę, wiosnę i lato zmieniamy zarówno techniki przygotowywania posiłków oraz produkty, którymi odżywiamy się. Jesień to czas zatrzymania wzrostu roślin, a zarazem okres zbierania plonów, aby zrobić zapasy na zimę. To pora roku, w której liście tracą swój zielony kolor i przybierają barwy żółto-pomarańczowo-czerwono-brązowe, zaczynają zasychać. Rośliny zsyłają soki do korzeni, a zwierzęta gromadzą zapasy na zimę, to powolne zamieranie natury.

Jesień wg Tradycyjnej Medycyny Chińskiej związana jest z Przemianą Metalu, która charakteryzuje się dośrodkowym ruchem energii. Zwiększa się potrzeba snu i odpoczynku. Jest to pora roku, w której powinniśmy zadbać o zachowanie energii i ciepła w organizmie.

Elementy związane z Przemianą Metalu to:

Sztuka gotowania jesienią

Na jesień powinniśmy zmienić techniki przygotowywania posiłków, zaczynamy gotować pod przykrywką, należy zmniejszyć ilość wody oraz gotować na mniejszym ogniu, w zamian za to gotujemy, pieczemy, dusimy coraz dłużej. Możemy też piec w piekarniku. Częśćiej wykorzystujemy produkty o właściwościach rozgrzewających należace do Przemiany Ziemi i Metalu.

Odżywianie jesienią – wskazane produkty

✓   Jesienią zwiększamy ilość gotowanych warzyw i owoców.

✓   Preferowane zboża jesienią to jęczmień (pęczak, kasza, płatki) – dla osób nie mających Wilgoci

✓   Kasza jaglana dla osób z Wilgocią, gdyż ma działanie osuszające

✓   Zwiększamy ilość produktów węglowodanowych – płatki, ryż, owies, kasze

✓   Pożywne zupy – bardziej gęste niż latem – z dodatkiem roślin strączkowych, cebuli, pora i przypraw – to będzie nas chronić przed przemarznięciem

✓   Strączkowe w każdej postaci od najmniejszej soczewicy poprzez czerwone, czarne i białe fasole po groch jasiek, z których przygotowujemy zupy, pasztety i różne pasty.

✓   Ostre przyprawy – imbir, curry, pieprz, chili, ostra papryka, goździki, czosnek – polepszają strawność pokarmów i wzmacniają odporność, a także poprawiają transformację pokarmu oraz wydalają toksyny z organizmu. Jednak aromatycznych przypraw używamy w małych ilościach

✓   Jak w każdej porze roku ważna jest harmonizacja potraw i dodatków o różnej termice, nie możemy podać samych produktów rozgrzewających mocno zjangizowanych. Zatem dania gotowane, duszone czy pieczone przyprawione ostrymi ziołami łączymy z surówką lub krótko gotowanymi warzywami.

✓   Tłuszcze do potraw to masło klarowane lub oleje tłoczone na zimno. Jednak oleje tłoczone na zimno nadają się głównie do sałatek lub polania zupy na talerzu

✓   Świeże zioła typu bazylia, melisa, lubczyk, pietruszka, oregano, tymianek, szłąwia powoli można zastąpić suszonymi

✓   Rozgrzewające warzywa – cebula, por czy czosnek wzmacniają Płuca i odporność organizmu, co może chronić nas przed przeziębieniem.

✓   Po lecie gdy mamy w przewodzie pokarmowym dużo zimna warto wprowadzić zupy mocy

✓   Kolor powiązany z Przemianą Metalu – to biały – kalafior, pietruszka, gruszki, kapusta pekińska i biała, rzodkiew. Zatem wszelkie warzywa o białym kolorze będą odżywiać/nawilżać Płuca

✓   Lato i jesień to czas przygotowywania przetworów na zimę

✓   Przy zmianie pogody niektóre osoby mogą odczuwać nastroje nostalgiczne, to wtedy na poprawę nastroju zalecane są produkty o słodkim smaku, zwłaszcza te o kolorze żółto-pomarańczowym oraz ostry, który poruszy energię. W tym okresie ważne jest także zadbanie o system Śledziony-Żołądka i spożywanie słodkich w smaku ziaren, owoców, warzyw, fasoli, orzechów.

✓   Jesienią możemy spożywać kiszonki i produkty o smaku kwaśnym, czyli ruchu dośrodkowym, który zrównoważy suchość. Będą to m.in – chleb na zakwasie, kiszonki, oliwki, fasolka adzuki, śliwki, herbata z owoców róży, kwaśne odmiany jabłek. Trzeba jednak pamiętać, iż produkty kwaśne należy stosować z umiarem, gdyż dieta obfitująca w kiszonki, może doprowadzić do stagnacji w organizmie, zwłaszcza u osób ze skłonnością do zastojów i wilgoci. Faktem jest, iż kiszonki są doskonałym źródłem bakterii probiotycznych.

✓   Bardzo polecane są w tym okresie grzyby, przełamują one zastoje krwi, które mogą być spowodowane Gorącem lub wyczerpaniem płynów ciała. Jesienią jest na nie sezon, więc korzystajmy z tego.

✓   W przypadku narażenia na wpływy zewnętrznej Wilgoci, która jest w naszym klimacie czynnikiem dominującym, należy używać ciepłych, osuszających produktów (rozgrzewające zupy, marchew, dynia, jagnięcina, prażone proso, cynamon, imbir, goździki, kardamon). Objawy Wilgoci mogą się szczególnie nasilić u osób z występowanie wewnętrznej wilgoci (zmiany reumatyczne, zwyrodnienia, zapalenia zatok, grzybice).

Odżywianie jesienią – ograniczenia w diecie

• Spożywamy coraz mniej surowych warzyw i owoców ze względu na ich chłodną, a nawet zimną termikę – równocześnie zwracamy też uwagę na swoją konstytucję
• Unikamy mleka krowiego i jego przetworów ze względu na działanie śluzotwórcze, w konsekwencji może to skutkować zapaleniem oskrzeli czy zatok
• Wykluczamy mrożonki
• Ograniczamy tłuste, smażone potraw.

Jak leczyć przeziębienia jesienią?

Majeranek, oregano i tymianek – stosujemy w trakcie przeziębienia – mają działanie napotne, a to powinniśmy uzyskać w pierwszej fazie, aby wypchnąć patogeny na zewnątrz.

Olejek eukaliptusowy zmieszany z olejem sezamowym doskonale nadaje się do nacierania klatki piersiowej.

Najlepsza dieta na jesień wg Medycyny Chińskiej

Wg Medycyny Chińskiej nie można ustalić jednej diety dla wszystkich. Nie można powiedzieć jednoznacznie, że jesienią należy jeść i pić rozgrzewające potrawy, a latem tylko chłodzące. W Medycynie Chińskiej bierze się pod uwagę więcej aspektów, chociażby konstytucję danej osoby, jest stan energetyczny i dolegliwości w danym okresie. Inaczej będziemy odżywiać nadmiarową osobę z objawami gorąca, a inaczej niedoborową osobę z objawami zimna. Aby prawidłowo dobrać dietę należy jednak skontaktować się z dietetykiem lub terapeutą celem zdiagnozowania aktualnego stanu zdrowia wg TCM.