Czy wiesz, że kardamon ma smak ostry i jest ogrzewający? To jedna z najdroższych przypraw na świecie, znana od zarania dziejów. Zwany również królową przypraw (królem jest dobrze nam znany pieprz), ma charakterystyczny ostry, ciepły i niezwykle aromatyczny, korzenny bukiet, słodko-ostry smak z wyczuwalną kamforowo-cytrynową nutą. Rodem ze wschodu, gdzie dziko porasta lasy południowych Indii. Można go znaleźć także na terenach Sri Lanki, w Gwatemali, na obszarze Indochin czy Tanzanii.
Występuje w dwóch odmianach:
- zielonej zwanej również prawdziwą (Elettaria cardamomum – pochodzącej z Indii i ze Sri Lanki), o drobnych zielonych owocach, które pachną orientalnie, pikantnie i słodko;
- czarnej Amomum subulatum – rodem z Himalajów, w smaku bardziej cierpkiej, o wyczuwalnej świeżej nucie i większych podłużnych i brunatnych owocach.
Uwaga! Zmielony szybko wietrzeje, dlatego dobrze jest kupować go w całości, rozłupywać łupinki i miażdżyć ziarenka w moździerzu.
Zastosowanie kulinarne kardamonu
Ze względu na niesamowity i charakterystyczny aromat, kardamon można dodawać do potraw mięsnych i rybnych – gulaszów, pieczeni czy pasztetów, ale także do dań słodkich, jak owocowe sałatki i desery, lody czy wyroby typu piernik, chlebek marcepanowy. Już odrobina kardamonu, dzięki jego wyrazistości wzbogaci smak i aromat każdej potrawy! To także jeden z integralnych składników indyjskich mieszanek przyprawowych jak curry, czy gram masala.
Z powodzeniem możemy stosować kardamon do wyrobu nalewek, wódek i likierów, natomiast idąc śladem naszych dalekich kuzynów z krajów arabskich – możemy także dodawać go do kawy. Stosuje się go bardzo często, przygotowując kawę wg Pięciu Przemian.
Właściwości lecznicze kardamonu
Owoc kardamonu może zawierać nawet 8% olejku eterycznego, przeciętnie 3-4%. Olejek eteryczny kardamonowy zasobny jest w cineol, limonen, terpineol, sabinen i borneol. Owoc zawiera do 10% tłuszczu, 20-40% skrobi oraz sole mineralne (wapń) i gingerol.
Lecznicze właściwości ziaren kardamonu znano już w starożytnej Grecji, gdzie z powodzeniem stosowano go na problemy gastryczne, jednak to nie jedyna jego zaleta – dlatego od dawna ma swoje miejsce w medycynie tradycyjnej i niekonwencjonalnej. Doceniany jest także w indyjskiej ajurwedzie (do wspomagania leczenia problemów trawiennych i chorób układu oddechowego), a także w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej, jako m.in. środek wzmacniający odporność organizmu. We współczesnej farmakologii dodawany jest do leków polepszających apetyt oraz pracę układu pokarmowego – to remedium na wzdęcia i niestrawność.
Ponadto:
✓ poprawia przemianę materii – stosowany lub żuty po posiłku zapobiega wzdęciom i kolkom
✓ wzmacnia i stymuluje pracę serca
✓ uchodzi za jeden z najefektywniejszych środków tonizujących mózg – mających pozytywny wpływ na pamięć, zdolność do koncentracji, procesy myślowe i uwagowe
✓ rozrzedza śluz nagromadzony w oskrzelach, płucach i zatokach, dzięki czemu ułatwia jego usuwanie z organizmu
✓ ma właściwości wykrztuśne – wykorzystywany przy leczeniu takich chorób jak: astma, zapalenie oskrzeli, kaszel
✓ odświeża oddech oraz jamę ustną (w tym celu należy żuć całe ziarna) – dzięki temu polecany jest także przy nudnościach, wymiotach czy bólach głowy
✓ osusza wewnętrzną wilgoć
✓ pobudza krążenie płynów w organizmie,
✓ rozgrzewa nerki, które większość z nas ma wychłodzone !!!
✓ działa moczopędnie i redukuje nadmiar wilgoci i śluzu w organizmie – neutralizuje szkodliwie śluzotwórcze działanie m.in. mleka i przetworów mlecznych, doskonale radzi sobie z redukcją flegmy
✓ zaliczany jest do grupy naturalnych afrodyzjaków oraz naturalnych środków na impotencję
Kardamon wg Tradycyjnej Medycyny Chińskiej
Z punktu Tradycyjnej Medycyny Chińskiej korzystnie wpływa na działanie Śledziony i Żołądka. Przede wszystkim:
- przekształca wilgoć i powstrzymuje wymioty: szczególnie gdy wilgoć zaburza funkcjonowanie Śledziony i Żołądka, powodując nudności, ból brzucha i biegunkę,
- pobudza krążenie Qi i wzmacnia żołądek: w przypadku zastoju Qi Śledziony i Żołądka, co objawia się osłabionym apetytem, rozpieraniem w brzuchu lub nadbrzuszu, bólem czy biegunką,
- uspokaja płód: przy nudnościach lub niespokojnym płodzie
Warto stosować kardamon także w recepturach zawierających zioła wzmacniające, by nie dopuścić do zastoju.
Przeciwwskazania:
Przeciwwskazany w przypadku niedoboru Yin z oznakami gorąca. Takie dolegliwości występują bardzo często u kobiet w okresie menopauzy.
Kawa z dodatkiem kardamonu
Dodany do kawy nie tylko polepsza jej aromat, ale także wzmacnia jej zdolność poprawiania funkcji trawiennych oraz zmniejsza jej nadmiernie pobudzający wpływ na system nerwowy. Najlepiej gotować kawę z kardamonem i przecedzić przez sitko.
Przepis na kawę wg 5 przemian!
- Smak gorzki – w garnuszku gotujemy ok. 300 ml wody, dodajemy kawę i skórkę mandarynki
- Smak słodki – dodajemy odrobinę anyżu, łyżeczkę cynamonu, goździki
- Smak ostry – szczypta imbiru, jeden rozkruszony owoc kardamonu
- Smak słony – kilka ziarenek soli
- Smak kwaśny – kilka kropel cytryny
Gotujemy 3 – 4 min na wolnym ogniu. W razie potrzeby można symbolicznie dosłodzić miodem naturalnym.
Kawę najlepiej serwować w porcelanowych naczyniach. Smacznego!
