Dynia gości na naszych stołach od początku jesieni prawie, aż do stycznia. Jest to warzywo, które bardzo dobrze się przechowuje, idealnie nadaje na domowe przetwory, posiada mnóstwo walorów odżywczych i jest doskonałym kosmetykiem.
Dynia – krótka historia
Dynia należy do rodziny dyniowatych i pochodzi z Ameryki Środkowej (przybyła do nas na statku Krzysztofa Kolumba), a dziś uprawiana jest na całym świecie.
Historia dyni sięga nawet czasów starożytnych, gdzie Lukullus żyjący w latach 117–56 r. p.n.e. podawał na swoich przyjęciach dynię smażoną w miodzie. Natomiast wielcy greccy uczeni podawali dynię zalaną winem na różne choroby.
Dynia – wartości odżywcze
Chociaż sama z wyglądu sprawia wrażenie, że ma dużą nadwagę, w rzeczywistości jest ona nisko kaloryczna, 10 dkg tego warzywa to tylko 30 kcal!
Co ciekawe, im dynia posiada bardziej intensywny pomarańczowy kolor, tym więcej zawiera witamin i składników odżywczych. Dynia zawiera witaminy: C, D, B1, B2, PP, kwas foliowy, beta-karoten (silny antyoksydant), potas, wapń, fosfor, błonnik, a do tego jest całkowicie pozbawiona sodu. Nie tuczy, jest bogata w białko, pomaga w odchudzaniu, gdyż przyspiesza przemianę materii i pomaga w spaleniu tłuszczu.
Dynia jest polecana jako środek odkwaszający, moczopędny i żółciopędny.
Co bardzo ważne, jeśli chodzi o dynię, to nie traci ona swoich właściwości po ugotowaniu. Miąższ z dyni działa przeciwwymiotnie, dlatego często się go poleca kobietom w ciąży.
Roślina ta posiada dużą zawartość cynku, dlatego szczególnie polecana jest mężczyznom, gdyż chroni prostatę, poprawia sprawność seksualną oraz żywotność plemników. Niedobór manganu i b-karotenu osłabia działanie hormonów płciowych, dlatego parom starającym się o dziecko warto wprowadzić dietę bogatą w to warzywo.
Pestki z dyni
Zawierają również lignany, które w ludzkim organizmie spełniają funkcję regulacji hormonalnej i dzięki nim zawdzięczają właściwości antygrzybiczne i antywirusowe. Pestki dyni to również źródło łatwo przyswajalnego cynku, który wpływa na przyspieszenie gojenia ran i urazów, poleca się go przy leczeniu trądziku, opryszczki i wrzodach żołądka. Cynk wpływa też zbawiennie na włosy i paznokcie. Zapotrzebowanie u mężczyzn na cynk jest czterokrotnie większe niż u kobiet, ze względu na swój wpływ na czynności jąder.
Zawierają lecytynę, która poprawia zdolność koncentracji; magnez i żelazo, które wspomagają układ nerwowy i krwionośny, a także znajduję się a nim kukurbitacyna szkodliwa dla drobnoustrojów czy robaków, dlatego też są wykorzystywane w walce z pasożytami układu pokarmowego. W przypadku zarażenia owsikami czy innymi nicieniami spożywamy pestki dyni codziennie na czczo.
Poza tym pestki dyni zapobiegają tworzeniu się kamieni nerkowych, łagodzą objawy tzw. napięcia przedmiesiączkowego, depresję, bolesność piersi i bóle głowy. No to jak ich nie jeść?
Możemy się nimi zajadać każdego dnia, takie podsuszone, dodatkowo możemy je prażyć na patelni oraz dodawać do wszelkiego rodzaju, zup, kremów, sałatek, a nawet ciasteczek. (np. owsianych)
Jak wybrać najlepszej jakości pestki z dyni?
Kupując pestki dyni w sklepie, należy upewnić się, czy opakowanie jest szczelnie zamknięte, a sklep ma dobry obieg produktu. Jeżeli kupujemy nasiona “na wagę” trzeba upewnić się, czy nie są narażone na wilgoć lub insekty. Jeśli mamy tylko możliwość warto spróbować czy nie są zjełczałe lub stęchłe. Jednak dla bezpieczeństwa najlepiej kupić pakowane pestki ekologiczne.
Jak uprażyć pestki z dyni?
Rozsyp nasiona na wyłożoną papierem do pieczenia blachę i piecz w piekarniku przez 15-20 minut w temperaturze około 70 stopni Celsjusza. Drugim sposobem jest prażenie na patelni na bardzo małym ogniu, do momentu, aż zrobią się ciepłe. Uważać, aby ich nie przypalić. Takie nasiona należy przechowywać szczelnie zamknięte w słoiczku.
Dynia – z czym jeść?
Z miąższu z dyni można ugotować zupę, przygotować racuchy, farsz do naleśników, dżem albo ciasto. Olej z pestek dyni nadaje się do smażenia, pieczenia, gotowania i marynowania. Pestki dyni można dodać do ciast, chleba, sałatek, jogurtów, zapiekanych warzyw, płatków śniadaniowych.
Dyniowe przepisy:
Placki dyniowe z kaszą jaglaną:
Składniki:
- 20 dkg upieczonego miąższu z dyni
- 5 łyżek ugotowanej kaszy jaglanej
- 1 jajko
- 2 łyżki mąki ziemniaczanej
- olej lub masło (do smażenia)
Wszystkie składniki należy zmiksować na gęstą masę. Smażyć na rozgrzanym oleju (lub maśle), podawać polane syropem daktylowym bądź miodem.
Ciasto dyniowe:
Składniki:
- 2 szklanki startego miąższu z dyni
- pestki z dyni, migdały, ziarna słonecznika
- 5 jajek
- ½ szklanki mąki kukurydzianej
- ½ szklanki miodu
- 1 cytryna
- 2 łyżeczki proszku do pieczenia
- 1 łyżeczka cynamonu
Żółtka oddziel od białek i utrzyj z miodem. Dodaj mąkę, proszek do pieczenia, cynamon, sok z cytryny i zmiksuj. Następnie dodaj zmielone ziarna pestek dyni, migdałów i ziaren słonecznika. Ubij białka z jajek i stopniowo dodaj do masy. Ciasto należy piec w temperaturze 180 stopni Celsjusza prze około 50 minut.
Dynia w occie:
Składniki:
- 2 kg dyni
- 75 dkg cukru
- ¾ litra 5% octu
Umytą dynię przekrój na pół, usuń nasiona, obierz ze skórki i pokrój w kostkę lub słupki. Wsyp cukier do rondla i wlej octu. Ugotuj syrop. Do kwaśnego syropu włóż dynię. Gotuj na wolnym ogniu do przezroczystości. Gorącą dynię należy wkładać do słoików, zakręcić, odwrócić do góry dnem na ręczniku.
Domowe SPA dyniowe
Dynia oprócz całej listy walorów odżywczych, posiada znakomite właściwości, aby wykorzystać ją na domowy kosmetyk.
Dynia zawiera sole mineralne oraz witaminy, które wpływają zbawiennie na naszą cerę, oczyszczają ją, zwalczają wolne rodniki i pomagają w utrzymaniu odpowiedniej wilgotności skóry.
Oto kilka przepisów na naturalne kosmetyki z dyni:
Tonik dyniowy:
- ½ szklanki mleka
- 3-4 łyżki miąższu z dyni
Zalej drobno posiekany miąższ dyni ½ szklanki ciepłego mleka. Po godzinie przecedź miksturę. Przemywaj nią twarz, szyję i dekolt. Tonik trzeba przechowywać w lodówce
Kąpiel dyniowa:
- 1 litr tłustego mleka
- 1 szklanka startego miąższu z dyni
- kilka łyżek płynnego miodu
Wszystkie składniki wlać do wanny z ciepłą wodą.
Peeling dyniowy do ciała
- 2 łyżki mleka
- 1 łyżka miodu
- 1 łyżka płatków owsianych
- 2 łyżki miąższu z dyni
Wszystkie składniki wymieszaj i smaruj skórę na brzuchu, biodrach i udach.
Maseczka oczyszczająca z dyni:
- ½ szklanki miąższu z dyni
- ½ szklanki jogurtu naturalnego
Składniki wymieszaj i odstaw na godzinę do lodówki. Uzyskaną maseczkę nałóż na 20 minut na twarz, dekolt i szyję. Następnie wmasuj w skórę i zmyj letnią wodą.
Ciekawostki:
821 kg! Tyle ważyła najcięższa dynia świata wyhodowana w stanie Wisconsin. W Polsce rekord wyniósł 773 kg i wyhodowaną ją w Zdzieszowicach.
