DIETETYKA Warzywa

Dynia – Jesienna Królowa

paź 16, 2023

Jesień, ta niezwykła pora roku, otacza nas swoim niepowtarzalnym, barwnym urokiem, który niemalże można wyczuć w powietrzu. Liście mienią się w odcieniach czerwieni, złota i pomarańczy, a szelest pod stopami przypomina o zbliżającej się zimie. Wśród jesiennych plonów, które kuszą nas na straganach, wyróżnia się jedna królowa – dynia. Jej soczysta pomarańczowa barwa i różnorodne kształty przyciągają wzrok, a jej wszechstronność w kuchni czyni ją niekwestionowaną królową jesiennych stołów.

Jesienna metamorfoza

Jeszcze kilka tygodni temu korzystaliśmy z letnich darów natury, spożywając świeże owoce i warzywa prosto z krzaków i drzew. Jednak teraz, gdy dni stają się coraz krótsze, a poranne mgły i chłodne wieczory zaczynają dominować w krajobrazie, nasz organizm zaczyna odczuwać potrzebę zmiany w diecie. Domaga się potraw, które będą go otulały niczym wełniany koc w chłodne wieczory. Dynia doskonale wpisuje się w te oczekiwania.

Dynia w Tradycyjnej Medycynie Chiskiej

Z perspektywy Tradycyjnej Medycyny Chińskiej (TCM) dynia to skarb. TCM, bazując na zasadach równowagi i harmonii, klasyfikuje produkty spożywcze według ich właściwości energetycznych. W tym kontekście dynia, ze swoją ciepłą termiką, jest idealnym dodatkiem do jesiennych posiłków, gdy otaczające nas środowisko staje się coraz chłodniejsze. Jej słodki smak, charakterystyczny dla produktów, które odżywiają i wzmacniają organizm, czyni ją nie tylko przysmakiem, ale również składnikiem leczniczym. W TCM słodki smak ma właściwości tonizujące i wzmacniające, a więc pobudza i harmonizuje działanie naszych narządów wewnętrznych. W przypadku dyni, jej słodki smak wspiera głównie naszą śledzionę i żołądek, poprawiając naszą trawienie i metabolizm. Działa nawilżająco na jelito grube, co może być pomocne dla osób cierpiących na zaparcia. Dynia wspiera również produkcję krwi.  Już od wieków ludzie w Chinach używają dyni w celu poprawy swojego zdrowia i zachowania równowagi energetycznej organizmu.

Dodatkowo, dynia zawiera także dużo błonnika, który jest niezwykle ważny dla naszego układu trawiennego. Spożywanie pokarmów bogatych w błonnik może pomóc w utrzymaniu prawidłowej pracy jelit, zapobiegając zaparciom i innym problemom żołądkowym.
W medycynie chińskiej, dynia jest często stosowana w celu łagodzenia problemów związanych z nadmiarem gorąca w organizmie, takich jak gorączka, łuszczyca czy wysypki skórne. Działa również kojąco na nasze nerwy, dlatego często jest stosowana w przypadku bezsenności i problemów z układem nerwowym.

Dynia w kuchni

Zastanawiasz się, jak przyrządzić to jesiennie kolorowe warzywo? Dynia świetnie komponuje się z aromatycznymi przyprawami takimi jak imbir, cynamon czy goździki. Jest niezwykle wszechstronnym warzywem, które można podawać w różnych formach i konsystencjach. Oto kilka przykładów, w jakiej postaci można przygotować dynię:

  • Zupa krem z dyni – klasyczny i ulubiony przepis wielu osób, często podawany z pestkami dyni lub śmietaną.
  • Placuszki z dyni – świetna opcja na śniadanie lub kolację, podawane z jogurtem czy sosem czosnkowym.
  • Pieczona dynia – kawałki dyni pieczone w piekarniku z przyprawami takimi jak rozmaryn, sól i pieprz.
  • Puree z dyni – doskonałe jako dodatek do mięs czy jako składnik zup.
  • Muffiny czy ciasto z dynią – słodka wersja wykorzystania dyni, często z dodatkiem przypraw korzennych.
  • Konfitura z dyni – zwłaszcza z dodatkiem cytryny czy imbiru.
  • Smoothie z dynią – dla miłośników zdrowych koktajli.
  • Pieczone nasiona dyni – jako przekąska lub dodatek do sałatek.
  • Dynia marynowana – świetna jako dodatek do sałatek czy kanapek.

To tylko kilka sposobów na wykorzystanie dyni w kuchni. Dzięki swojej wszechstronności dynia może stać się bazą dla wielu kreatywnych i smacznych potraw.

Kiedy zmagasz się z uporczywym kaszlem, warto sięgnąć po pieczoną dynię, która pomaga w usuwaniu zimnego śluzu z płuc. Dla najmłodszych członków rodziny, zupa z dyni to idealny początek przygody z jesiennymi smakami.

Dynia i jej odmiany

Polskie pola oferują nam wiele rodzajów tego jesiennego warzywa.

  • Dynia piżmowa – ma pomarańczową skórkę i słodki, delikatny smak.
  • Dynia hokkaido – ma intensywnie pomarańczową skórkę i miąższ, który jest słodki i lekko orzechowy w smaku.
  • Dynia żółta – ma jasnożółtą skórkę i delikatny smak.
  • Dynia olbrzymia – jest to odmiana o gigantycznych rozmiarach, często używana do konkursów na największą dynię.
  • Dynia ozdobna – jest uprawiana głównie w celach dekoracyjnych ze względu na swoje ciekawe kształty i kolorowe wzory na skórce.
  • Dynia muszkatołowa – charakteryzuje się mocną skórką i intensywnym, pikantnym smakiem.
  • Dynia szafirowa – ma ciemnozieloną lub niebieską, tępo zakończoną skórkę i delikatny smak.

Każda odmiana charakteryzuje się nieco innym smakiem i konsystencją, co sprawia, że przygotowując różnorodne potrawy z dyni, możemy za każdym razem odkrywać jej nowe oblicza.

Jeśli więc jesień kojarzy Ci się dotąd tylko z opadającymi liśćmi i krótszymi dniami, koniecznie odkryj jej smaczniejszą stronę – dynię. Wprowadź ją do swojej kuchni i pozwól, by stała się stałym elementem jesiennego menu. Jej wszechstronność i korzystne działanie na organizm sprawią, że zakochasz się w niej na nowo każdej jesieni.

Elżbieta Kasztelaniec

Mikrobiolog, Specjalista Medycyny Chińskiej

W 1985 roku uzyskałam dyplom z mikrobiologii. Od tamtej pory staram się uświadamiać pacjentów na temat właściwego sposobu odżywiania i jego wpływu na organizm ludzki. Pomagam odzyskać zdrowie, wzmocnić odporność, a przede wszystkim uczę, jak samodzielnie wykorzystywać wiedzę z zakresu profilaktyki, aby troszczyć się o ciało i ducha.

Zdaję sobie sprawę, że informacje o medycynie naturalnej nie są wystarczająco rozpowszechnione w Polsce. Tymczasem znajomość podstaw medycyny chińskiej jest kluczem do poprawy stanu zdrowia wielu pacjentów. Moim celem jest popularyzacja tego nurtu wśród uczestników szkoleń, które organizuję. Wieloletnie doświadczenie, połączone z pasją do naturalnych metod leczniczych, pozwoliło mi stać się ekspertem w tej ... Czytaj więcej