Gomasio (znane też jako gomashio) to tradycyjna japońska przyprawa przygotowywana z prażonych ziaren sezamu i soli morskiej. Jej prostota kryje w sobie niezwykłą moc – dzięki prażeniu sezam nabiera intensywnego, orzechowego aromatu, a sól morska staje się delikatniejsza i łatwiej przyswajalna. W efekcie powstaje mieszanka, która nie tylko podkreśla smak potraw, ale też wzbogaca dietę w cenne minerały.
Historia i tradycja Gomasio
Gomasio ma swoje korzenie w kuchni japońskiej i makrobiotycznej. W Japonii od wieków używano sezamu jako źródła energii, a soli – jako naturalnego środka konserwującego i wzmacniającego smak. Połączenie tych dwóch składników miało praktyczne znaczenie: sól była droga i trudno dostępna, więc jej „rozciągnięcie” poprzez zmieszanie z sezamem pozwalało oszczędzać i jednocześnie korzystać z wartości odżywczych ziaren.
Dziś Gomasio jest popularne na całym świecie – znajdziesz je w sklepach ze zdrową żywnością, ale najwięcej zyskasz, przygotowując je samodzielnie w domu.
Dlaczego warto używać Gomasio?
1. Naturalne źródło minerałów
Sezam dostarcza wapnia, magnezu, cynku i żelaza – minerałów kluczowych dla mocnych kości, zdrowej skóry i prawidłowej pracy mięśni. Co więcej, zawiera także lignany – antyoksydanty, które wspierają serce i układ krążenia.
2. Zdrowsza alternatywa dla soli
Nadmiar soli w diecie to częsta przyczyna nadciśnienia i problemów z nerkami. Dzięki Gomasio możesz ograniczyć jej ilość nawet kilkukrotnie – a potrawy wciąż zachowują wyrazisty smak.
3. Wsparcie trawienia i równowagi
W kuchni makrobiotycznej Gomasio uchodzi za przyprawę harmonizującą: sól ułatwia wydobycie smaków, a sezam wspiera Śledzionę i żołądek, ułatwiając trawienie. Z punktu widzenia medycyny chińskiej – czarny sezam dodatkowo wzmacnia Yin i odżywia Nerki.
4. Wszechstronność w kuchni
Gomasio pasuje do dań słodkich i wytrawnych, dlatego sprawdzi się zarówno jako posypka do ryżu, jak i dodatek do sałatek czy pieczonych warzyw.
Jak zrobić Gomasio? – przepis krok po kroku
Składniki:
- 10 łyżek ziaren sezamu (białego lub czarnego)
- 1 łyżka soli morskiej nierafinowanej
Przygotowanie:
- Prażenie sezamu – na suchej patelni, powoli, mieszając. Ziarna są gotowe, gdy zaczną „strzelać” i wydzielać intensywny aromat. Jeśli zbrązowieją zbyt mocno, staną się gorzkie.
- Prażenie soli – osobno, aż lekko zszarzeje. To ważny krok, bo zmienia jej strukturę i smak.
- Ucieranie – w moździerzu, aż sezam zacznie się delikatnie kruszyć, ale nie zamieni się w pastę. Mieszanka powinna pozostać sypka.
- Przechowywanie – w szczelnym słoiku, najlepiej do 2–3 tygodni. Najlepsze jest świeże, kiedy aromat sezamu jest najbardziej intensywny.
Proporcje można zmieniać – klasyczna wersja to 10:1 (sezam:sól), ale dla osób, które chcą jeszcze bardziej ograniczyć sól, poleca się 15:1 lub nawet 20:1.
Najczęstsze błędy przy przygotowaniu Gomasio
- Zbyt mocne prażenie sezamu – powoduje gorycz i utratę wartości odżywczych.
- Zmielenie na pył – wtedy sezam uwalnia tłuszcz i zamiast sypkiej przyprawy powstaje lepka pasta.
- Przechowywanie zbyt długo – oleje z sezamu mogą jełczeć, dlatego najlepiej przygotowywać mniejsze porcje na bieżąco.
Różne warianty Gomasio
- Z czarnym sezamem – mocniejszy smak, dodatkowe właściwości nawilżające i wzmacniające Nerki wg TCM.
- Z dodatkiem przypraw – niektóre osoby dodają do Gomasio odrobinę alg morskich (np. nori), pieprzu czy prażonej kolendry, by nadać mu wyjątkowego aromatu.
- Wersja makrobiotyczna – stosowana w diecie jako element równoważący i wspierający przy nadmiarze Yang.
Jak stosować Gomasio w kuchni?
- Do posypywania ryżu, kasz i ziemniaków – zamiast tradycyjnego solenia.
- Do zup i kremów warzywnych – świetnie podkreśla smak dyni, marchewki, cukinii.
- Do surówek i sałatek – łyżeczka Gomasio zastępuje dressing.
- Na kanapki – posyp chleb z awokado lub hummusem.
- Do śniadań – pasuje nawet do owsianki z pieczonym jabłkiem (zwłaszcza z czarnym sezamem).
Kto szczególnie skorzysta z Gomasio?
- Osoby, które chcą ograniczyć sól – np. z nadciśnieniem.
- Wegetarianie i weganie – to świetne źródło wapnia i żelaza.
- Kobiety w okresie menopauzy – sezam odżywia Krew i Yin, wspierając gospodarkę hormonalną.
- Osoby z osłabionym trawieniem – dzięki prażeniu sezam jest łatwiej przyswajalny.
Podsumowanie
Gomasio to więcej niż przyprawa – to prosty sposób na zdrowszą dietę, lepsze trawienie i ograniczenie soli. Przygotowanie zajmuje kilka minut, a efekt cieszy podniebienie i wspiera zdrowie. Jeśli jeszcze nie próbowałaś, koniecznie zrób Gomasio w domu i sprawdź, jak wzbogaci smak Twoich codziennych dań.
