Diagnostyka wg TCM PODSTAWY TCM Terapie w Medycynie Chińskiej TERAPIE W TCM

Podstawy Medycyny Chińskiej

wrz 7, 2020

Tradycyjna Medycyna Chińska (TCM) to kilka tysięcy lat nieprzerwanej tradycji w zdobywaniu i pogłębianiu wiedzy dotyczącej człowieka i jego miejsca w świecie. Stanowi niewyczerpaną skarbnicę wiedzy o nas, naszych ciałach i organach, zależnościach jakimi jesteśmy połączeni z naszym otoczeniem, naturą, wszechświatem…

Ten, prawdopodobnie najstarszy, system medyczny od co najmniej 5 tysięcy lat nie tylko efektywnie leczy, ale przede wszystkim stanowi doskonałą metodę profilaktyki zdrowotnej. Tradycyjna Medycyna Chińska stara się zgłębiać wiedzę dotyczącą zachowania zdrowia, koncentrując się na pytaniach, jaki styl życia jest korzystny dla człowieka pod kątem sposobu odżywiania, odpowiedniej ilości snu, ćwiczeń, życia seksualnego i wielu innych czynników.

Podstawy teoretyczne TCM – krótki przegląd

Teorie Tradycyjnej Medycyny Chińskiej pochodzą z wielu źródeł, jednak w głównej mierze jej podstawy teoretyczne i spora część filozofii ma swój zalążek w tych samych regułach, z których wywodzą się wierzenia taoistyczne – zakładając, że życie i aktywność poszczególnych istnień ludzkich ma bliski związek ze środowiskiem naturalnym. Jest to tzw. “Zasada integralnej całości”, zgodnie z którą organizm człowieka stanowi jedność z otoczeniem i od niego jest zależny – każda najmniejsza komórka naszego ciała odczuwa wpływy pór roku, faz księżyca, cyklu dnia i nocy, a także oddziaływania klimatu, pogody czy ruchów ciał niebieskich. Jest to możliwe dzięki wypełniającej nas i nasz świat energii zwanej Qi. To ona jest odpowiedzialna za wszystkie zjawiska zachodzące w naturze, to ona napędza nasz organizm i stanowi swoiste dla niego paliwo. Choć jest niewidoczna, obserwowalne są jej przejawy i funkcje, które można różnicować ze względu na sposób ich powstania (z oddechu, czy pożywienia), jak i ze względu na jej rolę w naszym życiu (energia obronna Wei Qi, energie poszczególnych narządów Zang Fu, etc). To właśnie dzięki energii człowiek może być postrzegany jako całość psycho-fizyczna w stałej relacji z otoczeniem i naturą.

Ta naczelna reguła dała Tradycyjnej Medycynie Chińskiej podstawy niezbędne do wypracowania praktycznych sposobów diagnostyki i leczenia chorób – takie jak akupunktura i akupresura, ziołolecznictwo, leczenie pokarmem, czy Qigong (gimnastyka ruchowa).

Oczywiście Tradycyjna Medycyna Chińska, to nie tylko “Zasada integralnej całości” – jest skomplikowanym, ale i logicznym systemem obejmującym także teorie Yin i Yang, Pięciu Elementów, organów Zang Fu, czy systemu kanałów ciała ludzkiegoi Meridianów. Jednak pomimo tej pozornej różnorodności (i dosyć egzotycznego dla nas brzmienia) mają one jeden cel – a jest nim ochrona naszego zdrowia i życia. Pod tym względem Tradycyjna Medycyna Chińska stanowi wspaniały i sprawdzony – na przestrzeni tysięcy lat – system prewencyjny; około ¾ wiedzy specjalistów Medycyny Chińskiej dotyczy nie leczenia chorób, ale właśnie zapobiegania im – to profilaktyka i bardzo wczesna diagnostyka stanu zdrowia. Wszelkie działania podejmowane w ramach TCM skupiają się wokół zagadnień świadomego unikania chorób – eliminowania przyczyn i usuwania skutków w najwcześniejszych stadiach rozwoju choroby.

medycyna-chinska

Rozumienie zdrowia i choroby wg TCM

Takie podejście do medycyny jest różne od zachodnich tradycji medycznych, gdzie – jak doskonale wiemy – dominuje leczenie objawowe. Do lekarza zgłaszamy się dopiero, gdy coś nas boli, choroba jest już w pełni rozwinięta, przejawiamy wyraźne objawy fizyczne, a nasze szanse na całkowite wyleczenie maleją z każdą chwilą. Tymczasem dla medyka TCM już samo dopuszczenie do rozwoju choroby byłoby porażką! Medycyna Chińska nie wyróżnia jednostek chorobowych, tak jak zachodnia, lecz zawsze traktuje człowieka całościowo, uwzględniając również jego otoczenie. Choroba stanowi stan zachwiania równowagi organizmu brak pewnych składników lub energii, albo niewłaściwy jej obieg. Często takie same objawy wywoływane są przez bardzo różne przyczyny, ale też jedna przyczyna może dawać różne objawy. Dlatego niezwykłą wagę przywiązuje się do właściwej diagnozy i usunięcia głęboko nieraz schowanych przyczyn, leczenie objawowe uważając za prymitywne, bo nie prowadzące do rzeczywistego wyleczenia (nawet pomimo obserwowanej na początku poprawy).

W naszym organizmie zachodzą nieustanne zmiany i jeśli chcemy, aby całość działała harmonijnie, każdy element powinien zachowywać równowagę. Zdrowie oznacza harmonię, a jakiekolwiek symptomy wskazujące na odchylenie od takiego stanu powinny być usuwane natychmiast po ich zaobserwowaniu. Zgodnie z holistycznym założeniem konstrukcji człowieka stan harmonii nie dotyczy jedynie sfery fizykalnej, ale rozciąga się także na poziom psychologiczno-duchowy i energetyczny. Podstawą zdrowia i właściwej terapii jest przede wszystkim harmonizowanie przepływów energii witalnej Qi – tak w poszczególnych narządach, jak i całym organizmie. Diagnozowanie natomiast odbywa się poprzez skrupulatny wywiad, badanie palpacyjne, badanie tętna, oglądanie języka, czy nawet – wąchanie, a sama diagnoza powinna obejmować symptomy z trzech kategorii: fizycznych, energetycznych i psychologicznych. Takie badania mogą przeprowadzić najlepsi fachowcy – wielką umiejętnością jest np. diagnozowanie z pulsu. Jednak do takich badań nie przywykliśmy, czasem zdążyć się może, że wychodząc z gabinetu specjalisty medycyny chińskiej mamy wątpliwości, czy rzeczywiście byliśmy u lekarza, czy może zostaliśmy właśnie nabici w przysłowiową butelkę… Przecież nie przystawił nam słuchawek, to co może wiedzieć? No właśnie, to jest sztuka zbadać puls pacjenta i poczuć stan jego całego organizmu – a nie tylko płuc, czy oskrzeli. To są lata praktyki i niesamowitej wiedzy!

Objawy psychiczne i energetyczne są pierwotne i pozwalają wcześniej wykryć chorobę, zanim powstaną wtórne anomalie fizyczne. Co istotne – człowieka traktuje się jako integralną, złożoną całość – lekarz nie leczy poszczególnych narządów, ale skupia się na całym organizmie. Szukając przyczyn daje choremu szanse na całkowite wyleczenie oraz uniknięcie dalszych kłopotów zdrowotnych, które mogą pojawić się na skutek usunięcia objawów! Objawy są wręcz potrzebne, aby móc zastosować właściwą terapię.

Z tego względu pacjent powinien znajdować się pod stałą opieką lekarza TCM i zgłaszać co jakiś czas na wizyty kontrolne! To założenie istnieje również w naszej, zachodniej tradycji medycznej, jednak ze względu na brak czasu, pracę, pęd życia niewiele jest osób, którym się udaje je wypełnić. Natomiast zdiagnozowanie stanu pacjenta w medycynie konwencjonalnej wymaga wizyt u kilku, jeśli nie kilkunastu specjalistów, bo każdy z nich ma bardzo wąską specjalizację i nie łączy jednej choroby z innymi objawami. Dermatolog, na przykład, nie zajmuje się naszymi jelitami, tylko skórą, a często przyczyna schorzenia manifestującego się zmianami skórnymi pochodzi właśnie od jelit.

Natomiast należy zaznaczyć, ze Medycyna Chińska uzupełnia się z medycyną konwencjonalną i odwrotnie. Medycyna Chińska potrafi diagnozować pacjenta na bardzo wczesnym etapie choroby, natomiast medycyna konwencjonalna potrafi diagnozować pacjenta poprzez szereg bardzo skomplikowanych, ale i kosztownych badań. Doskonale uzupełniają się ze sobą, nie powinny ze sobą absolutnie konkurować, a my jedynie powinniśmy korzystać z tych metod, które są bardziej prewencyjne.

Na ile jest to możliwe? – trudno ocenić, bo pacjentów przybywa, choroby szerzą się na zatrważającą skalę, więc lekarze nie mają czasu dla pacjentów zdrowych…i tak koło zamyka się. Poprzez NFZ o profilaktykę bardzo trudno, pójście do kilkunastu specjalistów w medycynie konwencjonalnej za własne pieniądze, to spory wydatek. Dlatego może najlepszym rozwiązaniem jest wizyta raz w roku u lekarza Medycyny Chińskiej, który jest w stanie ocenić holistyczne stan naszego organizmu. Nie od dziś wiadomo, że zapobieganie chorobom jest najlepszą i najskuteczniejszą formą leczenia, więc postawmy na profilaktykę! Pamiętajmy, że taką podstawową profilaktykę każdego dnia zapewni nam prawidłowe odżywianie dostosowane do pór roku, strefy klimatycznej, pory dnia, wieku, aktualnego stanu energetycznego, konstytucji organizmu (skłonność do zimnej wilgoci czy nadmiaru Yang), a także oparte na produktach wspierających witalność organizmu (zasobnych w Qi). W pierwszej chwili te skomplikowanie brzmiące nazwy, po poznaniu podstawowych zasad dietetyki i medycyny chińskiej okazują się bardzo skutecznym sposobem na zdrowe życie.

Elżbieta Kasztelaniec

Mikrobiolog, Specjalista Medycyny Chińskiej

W 1985 roku uzyskałam dyplom z mikrobiologii. Od tamtej pory staram się uświadamiać pacjentów na temat właściwego sposobu odżywiania i jego wpływu na organizm ludzki. Pomagam odzyskać zdrowie, wzmocnić odporność, a przede wszystkim uczę, jak samodzielnie wykorzystywać wiedzę z zakresu profilaktyki, aby troszczyć się o ciało i ducha.

Zdaję sobie sprawę, że informacje o medycynie naturalnej nie są wystarczająco rozpowszechnione w Polsce. Tymczasem znajomość podstaw medycyny chińskiej jest kluczem do poprawy stanu zdrowia wielu pacjentów. Moim celem jest popularyzacja tego nurtu wśród uczestników szkoleń, które organizuję. Wieloletnie doświadczenie, połączone z pasją do naturalnych metod leczniczych, pozwoliło mi stać się ekspertem w tej ... Czytaj więcej