Odżywianie zgodnie z porami roku jest jednym z filarów dietetyki Tradycyjnej Medycyny Chińskiej. Każda pora roku powiązana jest z określoną przemianą, narządem i smakiem. Lato jest porą wielkiego Yang, związaną z przemianą Ognia, która „reprezentuje” 2 narządy – narząd Yin – Serce oraz narząd Yang – Jelito Cienkie. Całość przemiany Ognia najlepiej ujmie poniższa tabelka.
Pora roku | Lato |
Pogoda | Upał |
Kolor | Czerwień |
Narząd Yin | Serce |
Narząd Yang | Jelito cienkie |
Smak | Gorzki |
Zmysł | Mowa |
Głos | Śmiech |
Emocja | Radość |
Jak z powyższego zestawienia wynika, lato jest okresem wspaniałego wzrostu, obfitości, radości, aktywności, twórczości i witalności. Ogień oznacza miłość, entuzjazm, serdeczność, twórczość. To pora roku kiedy spędzamy dużo czasu na wolnym powietrzu, bawiąc się, relaksując czy podróżując. Jednak nadmiar Ognia szkodzi nam poprzez wprowadzanie nas w stan niepokoju, poprzez odczuwanie ciągłej presji czy stresu. Z latem związany jest upał, który sprzyja silnemu poceniu się, a to wyczerpuje cenne płyny ciała i uszkadza Yin oraz Serce. W związku z powyższym dieta ma kluczenie znaczenie, aby uzupełnić płyny i nie wywoływać nadmiernego Ognia w organizmie.
Odżywianie latem – zalecenia dietetyczne
W okresie letnim, a zwłaszcza podczas upałów powinniśmy spożywać przede wszystkim produkty nawilżające nasze ciało, o termice chłodnej lub nawet zimnej z dodatkiem ostrych przypraw.
✓ Przemianie Ognia przypisany jest także smak gorzki, który wspomaga i harmonizuje pracę serca oraz kolor czerwony – harmonizujący i pobudzający je do działania. Generalnie wg Tradycyjnej Medycyny Chińskiej spożywamy te produkty, które rosną w naszym rejonie, w danym momencie. Jak dobrze rozglądniecie się na targu czy w swoich ogrodach, to głównie dostępne są produkty czerwone – truskawki, maliny, czereśnie, wiśnie, porzeczki, botwinka, rabarbar. To natura nas wyposażyła i nie zawsze musimy zastanawiać się, co należy jeść. Spożywajmy to co nas otacza i jest aktualnie dostępne w naszej strefie klimatycznej
✓ Soki owocowe. Mogą to być jabłka, truskawki, porzeczki, maliny, a także ogórek, szpinak, pomidor. W tym okresie dopuszczamy kilka produktów z innej strefy klimatycznej typu arbuz czy mandarynka, gdyż doskonale schłodzą nasze ciało. Jednak osoby mające w sobie dużo zimna bardzo muszą uważać na produkty surowe i o zimnej termice.
✓ Latem możemy spożywać więcej produktów odświeżających takich jak: sałatki, surówki, owoce, koktajle, Letnia dieta to przede wszystkim duża ilość warzyw w połączeniu z wysokiej jakości olejami, świeżymi ziołami, symboliczną ilością zbóż i wszelkiego rodzaju nasion bogatych w Omega3.
Możemy spożywać warzywa strączkowe, w tym fasolkę mung, która ma zimną termikę i doskonale nas ochłodzi i nawilży.
✓ Ciepło. Potrzebujemy smaków i pokarmów, które nas nawilżą. W krajach o Gorącym klimacie powszechnie używa się produktów ostrych i rozgrzewających. Ułatwiają one pocenie się, a przez to otwarcie porów i wyprowadzanie wewnętrznego Gorąca. Ten proces działa chłodząco na organizm. Idealnie sprawdzają się czerwone i zielone papryczki chilli, świeży imbir, czarny pieprz. Jak ze wszystkim zawsze wskazany jest umiar, bo każdy nadmiar też szkodzi. Nadmiar smaku ostrego w diecie może doprowadzić do utraty Yang, a przez to w konsekwencji do osłabienia organizmu.
✓ Latem potrzebujemy produktów, które usuną nadmiar gorąca. Smak gorzki w krajach zachodu spożywamy zazwyczaj w postaci kawy, czekolady, herbaty oraz piwa. Pobudza on trawienie i wydalanie, działa też ochładzająco. Jednak w lecie warto wzbogacić swój jadłospis o takie produkty jak: sałata rzymska, szparagi, mniszek, karczochy, botwinka, rabarbar (oczyszczają jelito grube, działają detoksykująco).
✓ Używaj w kuchni mnóstwo letnich owoców i warzyw o jaskrawych barwach.
✓ Powinniśmy spożywać więcej chłodnych, orzeźwiających pokarmów, takich jak kiełki, ogórki, herbatki z kwiatów i liści (kwiaty chryzantemy, liście mięty, melisy, rumianku). Popularne owoce, które najlepiej ochładzają w porze lata to: arbuzy, cytryny, limonki i wszystkie owoce jagodowe. Zalecane są również: melony, szpinak, tofu, pomidory, kukurydza, cukinia, rzodkiew, seler naciowy, ryż basmati, pszenica/orkisz, ryby, mięso królika.
✓ Niewielkie ilości nabiału o tej porze roku nie zaszkodzą, jednak zawsze bardzo ostrożnie, bo generują w naszym organizmie dużo wilgoci.
✓ Doskonałym rozwiązaniem na okres letni jest zielona herbata, która rozprasza gorąco, ochłodzi Ogień serca, uspokoi umysł, usunie gorąco z wątroby i pęcherzyka żółciowego, potrafi usuwać toksyny oraz przyniesie ulgę dla żołądka i płuc.
✓ Miejsce spożywania posiłków jest także bardzo sprzyjające, bo możemy wtedy robić różne pikniki na świeżym powietrzu, zarówno w parku jak i własnym ogrodzie.
- Gotowanie latem
✓ O tej porze roku energia szybko rozprzestrzenia się, dlatego też gotujemy krótko, w naczyniu bez przykrywki – najlepiej lekkie zupy, buliony, kremy warzywne, a także zupy owocowe i chłodniki z małą ilością soli, bo zatrzymuje wodę w organizmie.
✓ Gotowanie na parze i blanszowanie to najlepsze sposoby obróbki cieplnej, ponieważ nasycają produkty wodą. Gotowanie lub smażenie powinno być lekkie i szybkie.
- W lecie unikamy:
✓ Osuszających i energetycznie gorących produktów np. kawa, alkohol, pikantnych przypraw
✓ Lodowatych potraw i napoi, gdyż nasz organizm najpierw musi to ogrzać, więc dochodzi do wewnętrznego rozgrzania i to może spowodować poty i utratę cennych płynów lub też u osób mających problemy z trawieniem, lub wychłodzonych mogą zablokować energię trawienną żołądka. W ten sposób powstaje nam zastój, który trzeba rozpraszać
✓ Mięso ograniczamy do minimum, a przede wszystkim nie smażymy, gdyż to wprowadza dużo Yang, które mamy już w wystarczającej ilości w tej porze roku.
✓ Potraw tłustych, ciężkostrawnych, przetworzonych, zwłaszcza tych, które nadmiernie wysuszają (chipsy, krakersy). Nadmiar takich produktów pogarsza stany zapalne (egzemy skórne, stany zapalne górnych dróg oddechowych, infekcje bakteryjne), powoduje rozdrażnienie, nerwowość (częstsze występowanie udarów i zawałów serca)
✓ Dzieciom nie podajemy zimnych i surowych produktów, gdyż z pozycji medycyny chińskiej mają fizjologicznie słaby środkowy ogrzewacz w pierwszej fazie rozwoju życia (dziewczynki do 7, a chłopcy do 8 lat)
- Gdzie spożywać posiłki latem?
Miejsce spożywania posiłków jest bardzo istotne. Lato bardzo sprzyja, abyśmy mogli robić różne pikniki na świeżym powietrzu, zarówno w parku, nad wodą czy we własnym ogrodzie.
Trzeba jednak pamiętać, iż są to ogólne wskazówki dietetyczne ukierunkowane na porę roku. Natomiast wg Tradycyjnej Medycyny Chińskiej dietę dostosowujemy do konstytucji pacjenta, dolegliwości, a także do jego aktualnego stanu energetycznego. Inaczej będziemy odżywiać mężczyznę z objawami gorąca, a inaczej nastolatkę z objawami zimna. Każdą kurację należy dobierać indywidualnie.
Czujesz, że Twoja wiedza w zakresie diety według TCM nie jest wystarczająca? Nie do końca rozumiesz obowiązujące w niej reguły i zasady? Nie wiesz, jak dobrać dietę do swojej konstytucji i cieszyć się pełnią zdrowia i energii, szczególnie latem?
Zapoznaj się ze szkoleniem poświęconym dokładnie tej tematyce, a wszystkie niejasności znikną!
Poza tym dowiesz się:
- Jakich produktów unikać, a jakie wprowadzić latem, by ochłodzić organizm?
- Jak powinny odżywiać się latem osoby z zimnem, a jak z gorącem?
- Jak skomponować dietę dziecka, gdy temperatury za oknem są bardzo wysokie?
- Jak naprawić drobne grzeszki żywieniowe, na które pozwalamy sobie latem?
- Co jeść podczas wakacji all-inclusive, by cieszyć się dobrym samopoczuciem przez cały wyjazd?