Kaszel to często spotykana dolegliwość układu oddechowego, która może być wywołana zarówno na skutek inwazji czynników zewnętrznych, jak i na skutek wewnętrznych zaburzeń narządów. Kluczową patologią jest dysfunkcja Płuc w zakresie tzw. rozprzestrzeniania oraz zsyłania Qi, ale nie tylko. Kaszel może pojawiać się praktycznie w każdej porze roku. Nasilenie ma najczęściej Zimą i Wiosną oraz w okresie przejściowym, czyli przy zmianie jednej pory roku na drugą.

Kaszel – przyczyny według Medycyny Chińskiej

Przyczyny kaszlu dzielimy na czynniki zewnętrzne oraz wewnętrzne.

Do najczęściej spotykanych patogenów pochodzących z zewnątrz należy Wiatr, który może łączyć się z innymi czynnikami zewnętrznymi takimi jak Zimno, Gorąco czy Suchość. Każdy czynnik dominuje w określonej porze roku. Zimą i wczesną Wiosną łączy się z Zimnem, Wiosną i Latem z Gorącem, a Jesienią z Suchością.

Z kolei najczęściej spotykanymi patogenami wewnetrznymi jest Wilgoć i Śluz oraz nasz stan emocjonalny, o czym mowa w dalszej części artykułu

Według Medycyny Chińskiej Płuca są górnym źródłem Wody w organizmie. Posiadają funkcję rozprzestrzeniania i przesyłania Wody do skóry w postaci potu oraz w dół poprzez Potrójny Ogrzewacz, by móc dosięgnąć każdej części ciała. Jeśli Płuca nie są w stanie rozprzestrzeniać i zsyłać Qi Płuc, dochodzi do gromadzenia się Wilgoci i Śluzu. W konsekwencji czego pojawia się kaszel z odkasływaniem flegmy. Strategią leczenia jest rozproszenie czynników zewnętrznych, eliminacja Śluzu i przywrócenie fizjologicznej funkcji Płucom. Ten aspekt dokładnie omawiam na szkoleniu z przeziębień u dzieci.

Kaszel – długotrwałe zaburzenia emocjonalne – czynniki wewnętrzne

Stres czy długotrwałe emocje, które towarzyszą nam każdego dnia mogą upośledzić swobodny przepływ Qi Wątroby. To może prowadzić do zastoju Qi w Płucach (jedno z odgałęzień Wątroby dociera do Płuc). Prawidłowe Qi Płuc kieruje się w dół, natomiast Qi Wątroby do góry co powinno zapewnić harmonijnie funkcjonowanie tych narządów. Jednak gdy dochodzi do zastoju Qi Płuc, dochodzi do tzw. zbuntowanej Qi, a to oznacza, że ruch jest do góry co manifestuje się kaszlem.

Kaszel, a niewłaściwa dieta

Według Medycyny Chińskiej Śledziona odpowiedzialna jest za transport i transformację, jest źródłem Qi i krwi, unosi energię do góry. Jeśli spożywamy zbyt dużo surowych czy wilgociotwórczych produktów, dochodzi do dysfunkcji Śledziony w zakresie transportowania i transformacji. Jaki to jest mechanizm i jak można pozbyć się Wilgoci z organizmu omawiam to na szkoleniu “Wilgoć i Śluz – czynniki chorobotwórcze w Medycynie Chińskiej”. Gdy dochodzi do gromadzenia się Śluzu i Wilgoci w Śledzionie, będzie ona wysyłać Wilgoć i Śluz do Płuc czego efektem finalnym będzie kaszel z flegmą. W zależności od naszej konstytucji dojdzie do gromadzenia się Zimnej lub Gorącej Wilgoci. Obecność Śluzu blokuje krążenie Qi w całym układzie oddechowym. To powoduje kaszel oraz odczucie pełności i dyskomfortu, a także może blokować Żołądek, czego efektem mogą być problemy trawienne,

Gdy mamy Zimną Wilgoć pojawi się kaszel z lepką i białą flegmą z towarzyszeniem zimnych dłoni, brakiem pragnienia, awersją do Zimna. Natomiast gdy mamy do czynienia z Gorącą Wilgocią pojawi się kaszel z lepką i żółtą flegmą z towarzyszeniem ciepłym dłoni, pragnieniem i awersją do Gorąca.

Kaszel ostry i przewlekły

Podziału kaszlu można dokonać też w innym aspekcie, chociażby w zakresie pojawienia się stanów chorobowych. Główny podział to kaszel ostry i przewlekły. Ostry to ten, który zazwyczaj będzie związany z zewnętrznymi czynnikami patogennymi. Przewlekły to ten, który zwykle utrzymuje się powyżej 3 miesięcy i jest skutkiem zaburzeń wynikających z uszkodzenia narządów Zang Fu.

W Medycynie Chińskiej do kaszlu zaliczymy także choroby klasyfikowane w Medycynie Zachodniej jako: ostre i przewlekłe zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc, krtani, gardła, krztusiec czy obturacyjna rozedma, a także astma. Oczywiście, każde z nich wymaga diagnozy wg TCM by zastosować odpowiednia strategię działania.

W każdym przypadku najważniejsze to jak najszybsze podjecie działań w postaci diety, ziół czy akupunktury. Według Medycyny Chińskiej, im szybciej tym lepiej. Należy pamiętać, że w Medycynie Chińskiej nie stosuje się objawowego leczenia samego kaszlu. Strategia leczenia zależy od wzorca patologii, którego kaszel jest jednym z objawów. A wzorce dokładnie przedstawione są na powyższej grafice